AWS Lambda — اجرای کد بدون سرور (Serverless Computing)

AWS Lambda چیست؟

AWS Lambda یک سرویس محاسبات ابری از Amazon Web Services است که به شما اجازه می‌دهد کدها را در پاسخ به رویدادها (Events) اجرا کنید — بدون آنکه نیازی به راه‌اندازی یا مدیریت سرور داشته باشید.

به زبان ساده، شما فقط کدتان را آپلود می‌کنید و Lambda به صورت خودکار:

• منابع مورد نیاز را اختصاص می‌دهد

• کد را اجرا می‌کند

• مقیاس‌دهی را مدیریت می‌کند

• و هزینه را فقط بر اساس مدت زمان اجرای واقعی محاسبه می‌کند

 مستندات رسمی: AWS Lambda – Overview

معماری اجرای AWS Lambda

Lambda در زمان اجرا (Runtime) از یک مدل ایزوله‌شده به نام Execution Environment استفاده می‌کنه که برای هر Function به‌صورت جداگانه ایجاد می‌شه.
این محیط شامل اجزای زیره:

• Runtime Environment: شامل مفسر یا JIT برای زبان‌های Python، Node.js، Java، Go، C# و غیره

• Handler Function: نقطه ورود اصلی کد (Entry Point) که AWS اون رو هنگام وقوع Event فراخوانی می‌کنه

• Event Object: ورودی داده از منبعی مثل S3، API Gateway، SNS، SQS یا Kinesis

• Context Object: شامل اطلاعاتی درباره زمان‌بندی، منابع، و لاگ‌ها

مستندات رسمی: Lambda Execution Environment and Lifecycle

چرخه حیات (Lifecycle) در AWS Lambda

هر تابع Lambda سه حالت اصلی داره:

1. Init Phase: ایجاد محیط اجرای جدید (Initialization) و بارگذاری ماژول‌ها

2. Invoke Phase: اجرای کد در پاسخ به Event

3. Freeze / Reuse Phase: نگهداری محیط در حالت خواب برای استفاده مجدد (کاهش Cold Start)

این مکانیزم باعث می‌شه Lambda در چند میلی‌ثانیه پاسخ‌گو باشه، چون اگر درخواست‌های بعدی به همون Function برسن، AWS محیط قبلی رو Reuse می‌کنه.

مستندات: Lambda Lifecycle

معماری Event-Driven با Lambda

Lambda معمولاً در کنار سرویس‌های دیگر AWS استفاده می‌شه تا یک معماری رویدادمحور بسازه.
مثلاً:

• S3 → Lambda: اجرای کد هنگام آپلود فایل

• API Gateway → Lambda: ساخت REST API بدون سرور

• DynamoDB Streams → Lambda: اجرای تریگر روی تغییر داده‌ها

• CloudWatch → Lambda: واکنش خودکار به هشدارها

مزایای کلیدی AWS Lambda

۱. بدون نیاز به سرور (Fully Managed)

هیچ نیازی به تنظیم یا مدیریت سرور، سیستم‌عامل یا زیرساخت ندارید. AWS همه چیز را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.
مستندات: Lambda Execution Environment

۲. پرداخت فقط بر اساس اجرای کد

در Lambda فقط برای زمانی که کدتان در حال اجراست هزینه پرداخت می‌کنید.
این مدل Pay-per-Execution باعث صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها می‌شود — مخصوصاً برای پروژه‌هایی با درخواست‌های متغیر.
مستندات: AWS Lambda Pricing

۳. مقیاس‌پذیری خودکار

Lambda به‌صورت خودکار در پاسخ به تعداد درخواست‌ها مقیاس می‌گیرد.
اگر هزار کاربر همزمان درخواست بدهند، Lambda بدون نیاز به تنظیمات اضافی، منابع مورد نیاز را تأمین می‌کند.
مستندات: Scaling and Concurrency in Lambda

۴. پشتیبانی از زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی

Lambda از زبان‌های متعددی پشتیبانی می‌کند از جمله:

• Python

• Node.js

• Java

• C# (.NET)

• Go

• Ruby

• و حتی Custom Runtime برای زبان‌های دیگر

مستندات: Lambda Programming Languages

۵. ادغام کامل با سایر سرویس‌های AWS

AWS Lambda به‌صورت کامل با سایر سرویس‌های AWS مانند S3، DynamoDB، API Gateway، SNS، SQS و CloudWatch ادغام شده است.
برای مثال می‌توانید تنظیم کنید که با هر آپلود فایل در S3، تابع Lambda شما به‌صورت خودکار اجرا شود.

مستندات: Integrating AWS Lambda with Other AWS Services

نحوه عملکرد AWS Lambda

مراحل اجرای یک تابع (Function) در Lambda شامل موارد زیر است:

1. نوشتن کد (Function) در یکی از زبان‌های پشتیبانی‌شده

2. تعریف Event Trigger مانند HTTP Request از طریق API Gateway، یا تغییر در دیتابیس DynamoDB

3. دیپلوی (Deploy) در AWS Lambda Console

4. اجرای خودکار و مقیاس‌پذیر در پاسخ به رویدادها

مستندات: Invoking AWS Lambda Functions

کاربردهای رایج AWS Lambda

• اجرای Backend بدون نیاز به سرور

• پردازش بلادرنگ داده‌ها (Real-Time Processing)

• واکنش به رویدادها در S3 یا DynamoDB

• پردازش تصویر یا ویدیو

• ایجاد APIهای Serverless با Amazon API Gateway

• مانیتورینگ خودکار و نوتیفیکیشن‌ها از طریق CloudWatch

اگر قصد دارید پروژه خود را روی زیرساخت بدون سرور AWS اجرا کنید، می‌توانید از سرویس‌های ابری ITPiran استفاده کنید 👇
خرید سرویس AWS از ITPiran

نکات فنی و بهینه‌سازی Lambda

• زمان اجرای تابع را با کاهش حجم Dependencyها بهینه کنید.

• از Environment Variables برای تنظیم پارامترهای حساس استفاده کنید.

• لاگ‌ها را با Amazon CloudWatch Logs بررسی کنید.

• از Lambda Layers برای اشتراک‌گذاری کتابخانه‌ها بین توابع استفاده کنید.

• با استفاده از Provisioned Concurrency، زمان تأخیر (Cold Start) را کاهش دهید.

مستندات: Performance Optimization for AWS Lambda

مقایسه AWS Lambda با EC2

مستندات EC2: Amazon EC2 Documentation

جمع‌بندی

سرویس AWS Lambda یکی از بهترین ابزارهای آمازون برای اجرای سریع، مقیاس‌پذیر و کم‌هزینه‌ی کدها بدون نیاز به سرور است.
Lambda برای پروژه‌هایی که نیاز به پاسخ بلادرنگ و انعطاف بالا دارند، گزینه‌ای ایده‌آل است.

اگر قصد دارید پروژه خود را با زیرساخت AWS راه‌اندازی کنید، می‌توانید از خدمات ابری ما استفاده کنید 👇
خرید سرویس AWS / Amazon Web Services از ITPiran