اگر به‌تازگی هاست وب‌سایت خریداری کرده‌اید، احتمالاً نام cPanel را زیاد شنیده‌اید.
cPanel یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین کنترل‌پنل‌های مدیریت هاست در دنیاست که به شما اجازه می‌دهد بدون نیاز به دانش فنی بالا، وب‌سایت خود را به‌راحتی مدیریت کنید.
در این مقاله به‌صورت کامل یاد می‌گیرید که cPanel چیست، چه بخش‌هایی دارد، چگونه وارد آن شوید و از ابزارهای اصلی‌اش استفاده کنید.
cPanel چیست؟
cPanel یک کنترل‌پنل تحت وب (Web Hosting Control Panel) است که به کاربران و مدیران وب‌سایت اجازه می‌دهد تمام جنبه‌های سرویس هاست خود را از طریق یک رابط گرافیکی ساده و کاربردی مدیریت کنند.
این پنل روی سرورهای لینوکس (Linux-based Servers) نصب می‌شود و بر پایه‌ی زبان Perl و PHP توسعه یافته است. ساختار آن به‌گونه‌ای طراحی شده که کاربران، حتی بدون دانش عمیق در زمینه‌ی مدیریت سرور، بتوانند کارهایی مانند ایجاد ایمیل، نصب وردپرس، تنظیم دامنه و بکاپ‌گیری را تنها با چند کلیک انجام دهند.
ساختار کلی cPanel
در واقع cPanel از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
WHM (WebHost Manager):
مخصوص مدیران سرور یا نمایندگان فروش (Resellers) است و کنترل کامل بر ایجاد و مدیریت اکانت‌های مختلف را می‌دهد.cPanel User Interface:
این همان محیطی است که کاربران نهایی (مثل صاحبان سایت یا توسعه‌دهندگان) به آن دسترسی دارند تا سرویس خود را مدیریت کنند.
قابلیت‌ها و امکانات کلیدی cPanel
برخی از امکانات مهم و پرکاربرد cPanel عبارت‌اند از:
مدیریت فایل‌ها
از طریق File Manager کاربران می‌توانند فایل‌های وب‌سایت را در محیطی مشابه File Explorer ویندوز مدیریت کنند. این بخش قابلیت‌هایی مثل:
ویرایش فایل‌ها به‌صورت آنلاین
فشرده‌سازی و استخراج فایل‌ها
آپلود و حذف مستقیم از مرورگر
را دارد.
مدیریت دیتابیس‌ها
cPanel از سیستم‌های پایگاه‌داده MySQL و PostgreSQL پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند دیتابیس بسازند، کاربر به آن اضافه کنند و از طریق phpMyAdmin کوئری‌ها و جداول را مدیریت نمایند.
مدیریت دامنه‌ها
شامل تنظیم دامنه‌های اضافی (Addon Domain)، دامنه‌های پارک شده (Parked Domain) و ساب‌دامنه‌ها (Subdomains) می‌شود.
ساخت و مدیریت ایمیل‌ها
cPanel به شما اجازه می‌دهد آدرس‌های ایمیل با دامنه اختصاصی خود بسازید (مثل [email protected])، فضای ایمیل را مدیریت کنید و به Webmail دسترسی داشته باشید.
امنیت و SSL
یکی از بخش‌های حیاتی cPanel، ماژول‌های امنیتی است که شامل نصب گواهی SSL، فعال‌سازی فایروال، IP Blocker، Directory Privacy و محافظت از Hotlink می‌شود.
بکاپ و ری‌استور (Backup & Restore)
کاربران می‌توانند بکاپ کامل یا جزئی از وب‌سایت، فایل‌ها و دیتابیس بگیرند. همچنین ابزار Backup Wizard برای بازگردانی آسان اطلاعات در دسترس است.
نصب خودکار CMS
با استفاده از Softaculous Apps Installer می‌توانید سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، جوملا، دروپال و پرستاشاپ را تنها با چند کلیک نصب کنید.
مزایای استفاده از cPanel
رابط کاربری ساده و بصری – یادگیری سریع حتی برای کاربران مبتدی
سازگاری بالا با اکثر هاست‌ها و CMSها
پشتیبانی از SSL رایگان و نصب آسان
امکان مدیریت کامل منابع سرور (CPU, RAM, Disk Usage)
پشتیبانی از بکاپ خودکار و بازیابی سریع
بروزرسانی مداوم و امنیت بالا
چرا شرکت‌های هاستینگ از cPanel استفاده می‌کنند؟
زیرا cPanel:
پایدارترین و امن‌ترین کنترل‌پنل در محیط لینوکسی محسوب می‌شود
دارای مستندات رسمی و پشتیبانی قوی است
با اسکریپت‌های اتوماسیون مانند WHMCS به‌خوبی یکپارچه می‌شود
امکان مدیریت چندین اکانت مشتری از طریق WHM را فراهم می‌کند
برای مثال، اگر از هاست وردپرس ایران استفاده کنید، معمولاً با محیط cPanel کار خواهید کرد که به شما سرعت، امنیت و کنترل کامل روی فایل‌ها و دیتابیس‌ها می‌دهد.
و اگر سایت شما روی سرورهای خارجی میزبانی می‌شود، مثل هاست سی‌پنل هلند، همان رابط کاربری را دارید ولی با لوکیشن بین‌المللی و پینگ پایین‌تر برای کاربران خارج از ایران.
⚠️ نکته امنیتی مهم
با وجود امنیت بالای cPanel، همیشه توصیه می‌شود:
از رمز عبور قوی و احراز هویت دو مرحله‌ای استفاده کنید
دسترسی FTP را محدود به IPهای خاص کنید
نسخه PHP و افزونه‌ها را به‌روز نگه دارید
اگر از هاست وردپرس ایران استفاده می‌کنید، معمولاً کنترل‌پنل پیش‌فرض شما cPanel است، زیرا سرعت بالا و پایداری فوق‌العاده‌ای در لوکیشن ایران ارائه می‌دهد.
نحوه ورود به cPanel
پس از خرید هاست، شرکت هاستینگ معمولاً لینکی مانند زیر برای شما ارسال می‌کند:
https://yourdomain.com:2083یا:
https://yourdomain.com/cpanelبعد از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور (که از طرف هاستینگ ارسال می‌شود)، وارد داشبورد cPanel خواهید شد.
اگر از هاست سی‌پنل لوکیشن هلند استفاده می‌کنید، ممکن است آدرس ورود شما با IP یا دامنه متفاوتی ارائه شود، ولی روش ورود دقیقاً مشابه است.
آشنایی با بخش‌های اصلی cPanel
رابط کاربری cPanel از چند بخش اصلی تشکیل شده است. در ادامه، مهم‌ترین قسمت‌ها را بررسی می‌کنیم .
۱. File Manager (مدیریت فایل‌ها)
این بخش شبیه به File Explorer در ویندوز است.
در این قسمت می‌توانید:
فایل‌ها را آپلود کنید
ویرایش یا حذف کنید
فایل ZIP بسازید یا از حالت فشرده خارج کنید
پوشه‌ی اصلی سایت شما معمولاً public_html نام دارد و همه‌ی فایل‌های وب‌سایت باید در آن قرار بگیرند.
۲. Databases (پایگاه‌داده‌ها)
برای مدیریت داده‌های وب‌سایت‌هایی مانند وردپرس یا فروشگاه‌های آنلاین، به دیتابیس نیاز دارید.
در این بخش دو ابزار کلیدی وجود دارد:
MySQL® Databases: ساخت دیتابیس و یوزر
phpMyAdmin: ویرایش و مشاهده جداول دیتابیس به‌صورت گرافیکی
در هاست‌های cPanel لوکیشن ایران، دیتابیس‌ها روی سرورهای پرسرعت SSD قرار دارند که سرعت کوئری‌ها را به‌صورت چشم‌گیری افزایش می‌دهند.
۳. Email Accounts (ساخت ایمیل اختصاصی)
از طریق این بخش می‌توانید برای دامنه‌ی خود ایمیل‌های حرفه‌ای بسازید، مثل:
[email protected]
[email protected]همچنین می‌توانید به Webmail متصل شوید یا از Outlook / Gmail برای مدیریت ایمیل‌ها استفاده کنید.
۴. Domains (مدیریت دامنه‌ها)
در این بخش می‌توانید دامنه‌ها و ساب‌دامنه‌ها را مدیریت کنید:
Addon Domains: اضافه کردن دامنه جدید به هاست
Subdomains: ساخت زیر دامنه (مثل blog.yourdomain.com)
Redirects: ریدایرکت کردن کاربران از یک صفحه به صفحه دیگر
در هاست‌های هلند به دلیل استفاده از DNS بین‌المللی، مدیریت دامنه‌ها سریع‌تر انجام می‌شود.
۵. Security (امنیت)
cPanel ابزارهای مختلفی برای امنیت دارد، از جمله:
SSL/TLS: نصب گواهی SSL رایگان (Let’s Encrypt)
IP Blocker: مسدود کردن IPهای مزاحم
Hotlink Protection: جلوگیری از سرقت تصاویر سایت
۶. Metrics (آمار و گزارش‌ها)
در این بخش می‌توانید آمار بازدید، میزان استفاده از CPU و Disk، و ترافیک مصرفی را مشاهده کنید.
ابزارهایی مانند Awstats و Webalizer داده‌های تحلیلی مفیدی در اختیار شما می‌گذارند.
۷. Software (نرم‌افزارها)
بخش Software ابزارهای فنی‌تر مثل PHP Selector و Softaculous را شامل می‌شود.
Select PHP Version: انتخاب نسخه‌ی PHP
Softaculous Apps Installer: نصب خودکار CMSهایی مثل وردپرس، جوملا، پرستاشاپ و غیره تنها با چند کلیک.
نصب وردپرس از طریق cPanel
یکی از محبوب‌ترین کاربردهای cPanel، نصب سریع وردپرس است.
کافیست از بخش Softaculous Apps Installer گزینه‌ی WordPress را انتخاب کرده و مراحل زیر را طی کنید:
انتخاب دامنه
تنظیم عنوان سایت و نام کاربری ادمین
انتخاب زبان و نسخه‌ی وردپرس
کلیک روی Install Now
در چند ثانیه وردپرس روی دامنه شما نصب می‌شود و آماده استفاده خواهد بود.
در هاست‌های لوکیشن هلند نیز این مراحل دقیقاً مشابه هستند و تنها تفاوت در آدرس سرور است.
👉 مشاهده پلن‌های هاست سی‌پنل هلند
مدیریت فایل‌ها و بکاپ در cPanel
برای جلوگیری از از دست رفتن اطلاعات، cPanel ابزارهای پشتیبان‌گیری (Backup) دارد.
از طریق بخش Backup Wizard می‌توانید:
از کل هاست یا فقط از فایل‌ها و دیتابیس‌ها بکاپ بگیرید
بکاپ‌های قدیمی را بازگردانید (Restore)
توصیه می‌شود به‌صورت دوره‌ای بکاپ بگیرید و در فضای ابری (مثل Google Drive) ذخیره کنید.
تنظیمات PHP و عملکرد سرور
در بخش Software → Select PHP Version می‌توانید نسخه‌ی PHP را انتخاب کنید یا ماژول‌های مورد نیاز (مثل pdo_mysql یا curl) را فعال کنید.
همچنین از طریق Optimize Website می‌توان فشرده‌سازی GZIP را فعال کرد تا سرعت سایت بیشتر شود.
اتصال دامنه به cPanel
برای اتصال دامنه، کافی است DNSهای دامنه را روی NameServerهای شرکت هاستینگ تنظیم کنید.
سپس در بخش Addon Domains، دامنه جدید را اضافه کنید تا به پوشه دلخواه متصل شود.
نکات امنیتی مهم برای کاربران تازه‌کار
رمز عبور قوی برای ورود به cPanel تنظیم کنید.
همیشه SSL را فعال نگه دارید.
از بخش IP Blocker برای جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز استفاده کنید.
از گزینه‌ی Two-Factor Authentication (2FA) برای افزایش امنیت ورود استفاده کنید.
