نحوه عملکرد DNSSEC و موارد کاربرد آن

چرا DNSSEC ضروری است و چه مشکلی را حل می‌کند؟

DNS به‌صورت پیش‌فرض پروتکلی بدون احراز اصالت است؛ یعنی پاسخ‌ها می‌توانند توسط مهاجمان میانی یا کش‌های مخرب دستکاری شوند و کاربران یا سرویس‌ها را به سرورهای تقلبی هدایت کنند. DNSSEC با افزودن امضاهای دیجیتال و ایجاد «زنجیرهٔ اعتماد» بین ریشه تا دامنه، تضمین می‌کند که دادهٔ دریافتی همان چیزی است که صاحب دامنه منتشر کرده است.

How Does DNSSEC Works? — بررسی فنی و ساختار کلی

DNSSEC مبتنی بر رمزنگاری کلید عمومی است و شامل مفاهیم کلیدی مانند DNSKEY، RRSIG، DS و NSEC/NSEC3 می‌شود. این مکانیزم با ایجاد یک زنجیرهٔ اعتماد از روت (.) تا دامنهٔ شما و اعتبارسنجی امضاها توسط Resolverهای معتبر، یکپارچگی و اصالت رکوردها را تضمین می‌کند.

مراحل پایه‌ای اجرای DNSSEC

مراحل کلی پیاده‌سازی شامل تولید کلیدها، امضای زون، انتشار رکوردهای مرتبط و ثبت مقدار DS در رجیسترار والد است. وقتی Resolver پاسخی دریافت می‌کند، امضاها را بررسی و در صورت موفقیت پاسخ را معتبر اعلام می‌کند.

رکوردها و نقش هرکدام

DNSKEY: کلید عمومی زون که شامل اطلاعات الگوریتم و flags است.

RRSIG: امضای دیجیتال یک RRset که نشان می‌دهد آن رکورد معتبر است.

DS: رکوردی در والد که پیوند بین والد و DNSKEY فرزند را نشان می‌دهد (حاوی هش DNSKEY).

NSEC / NSEC3: برای پاسخ به وجود نداشتن رکوردها و جلوگیری/کاهش Zone Walking استفاده می‌شود.

مثال عملی: امضای یک زون با BIND (خط فرمان)

در این مثال دامنه example.com و فایل زون /etc/bind/zones/db.example.com فرض شده است. مراحل زیر را دنبال کنید.

۱) تولید کلیدها

dnssec-keygen -a RSASHA256 -b 2048 -n ZONE -f KSK example.com
dnssec-keygen -a RSASHA256 -b 1024 -n ZONE example.com

فرمان‌ها فایل‌هایی مانند Kexample.com.+008+XXXXX.key و .private ایجاد می‌کنند.

۲) افزودن کلید به فایل زون

cat Kexample.com.+008+XXXXX.key >> /etc/bind/zones/db.example.com

۳) امضای زون

dnssec-signzone -o example.com -k Kexample.com.+008+KSKID /etc/bind/zones/db.example.com Kexample.com.+008+ZSKID

این دستور فایل db.example.com.signed تولید می‌کند.

۴) بارگذاری زون امضا شده در named.conf

zone "example.com" {
  type master;
  file "/etc/bind/zones/db.example.com.signed";
  allow-transfer { 1.2.3.4; }; // ثانویه‌ها
};

۵) انتشار DS در رجیسترار

dnssec-dsfromkey Kexample.com.+008+KSKID.key

خروجی را در پنل رجیسترار وارد کنید؛ این مرحله برای برقراری زنجیرهٔ اعتماد حیاتی است.

۶) بررسی از خارج

dig +dnssec @8.8.8.8 example.com A
dig +short example.com DS @1.1.1.1

بررسی صحت در Resolverها و کلاینت‌ها

Resolverهای اعتبارسنج مانند Unbound یا BIND می‌توانند امضاها را بررسی کنند و پاسخ‌های ناسالم را رد کنند.

# Unbound example in /etc/unbound/unbound.conf
server:
  auto-trust-anchor-file: "/var/lib/unbound/root.key"

# BIND resolver option
options {
  dnssec-validation auto;
};

برای تست از dig استفاده کنید و دنبال AD flag و وجود RRSIG در پاسخ‌ها باشید:

dig +dnssec www.example.com @1.1.1.1

نکات اجرایی و دستورالعمل‌های عملی

• جداسازی ZSK و KSK: KSK با طول کلید بزرگ‌تر و رول‌آوت کندتر؛ ZSK برای امضاهای روزمره.
• اندازه و الگوریتم: امروز ECDSAP256SHA256 یا RSASHA256 توصیه می‌شوند؛ ECDSA رکوردهای کوچک‌تری تولید می‌کند.
• امنیت کلیدها: فایل‌های .private را با دسترسی محدود نگه دارید و در صورت نیاز از HSM استفاده کنید.
• رولینگ کلید: کلید جدید را منتشر و زون را امضا کنید، سپس DS را در رجیسترار بروز کنید.
• EDNS و اندازه UDP: پاسخ‌های DNSSEC بزرگ‌ترند؛ پشتیبانی از TCP/53 را فعال و فایروال را بررسی کنید.
• NSEC3: برای جلوگیری از Zone Walking از NSEC3 استفاده کنید.

در چه مواردی فعال‌سازی DNSSEC مناسب است؟

موارد مناسب: بانک‌ها، صرافی‌های ترید (فارکس و کریپتو)، پورتال‌های احراز هویت و هر سرویسی که تغییر DNS می‌تواند خسارت جدی ایجاد کند.

موارد با ریسک یا پیچیدگی بیشتر: دامنه‌هایی با تغییرات مکرر رکورد که رجیسترار یا DNS host امکان خودکارسازی ندارند، یا CDNهایی که رکوردها را بازنویسی می‌کنند؛ در این شرایط هماهنگی دقیق لازم است.

تعامل DNSSEC با سایر تکنولوژی‌ها

DoT/DoH + DNSSEC: ترکیب کانال رمزنگاری‌شده (DoT/DoH) با DNSSEC بهترین حالت امنیتی برای حریم خصوصی و یکپارچگی داده است.

CDNها: بعضی CDNها ابزارهای خودکار برای DNSSEC دارند؛ در صورت استفاده از CDN، هماهنگی بین DNS host و CDN ضروری است.

DDoS و اندازه پاسخ: پاسخ‌های بزرگ‌تر ممکن است منجر به fragmentation یا نیاز به TCP fallback شوند؛ استفاده از Anycast و راهکارهای ضد DDoS توصیه می‌شود.

خطاهای رایج و چک‌لیست رفع مشکل

• DS تنظیم نشده یا اشتباه: موجب قطع زنجیرهٔ اعتماد و از کار افتادن دامنه می‌شود.
• رول‌اوت KSK نادرست: بروز خطا در بروزرسانی DS ممکن است باعث قطع اعتبار شود.
• امضاهای منقضی شده: RRSIG تاریخ انقضا دارد؛ فراموش کردن امضا مجدد مشکل‌ساز است.
• رجیسترار یا DNS host بدون پشتیبانی DS API: مدیریت دستی ممکن است خطا ایجاد کند.
• فایروال TCP/53 بسته: در پاسخ‌های بزرگ TCP لازم است.

نمونه تنظیمات برای PowerDNS و نکات عملی

PowerDNS Authoritative ابزارهایی برای امن‌سازی زون و تولید DS دارد. دو دستور کلیدی:

pdnsutil secure-zone example.com
pdnsutil show-zone example.com | grep DS

توصیه‌های نهایی برای تیم‌های DevOps و مدیران سایت

• قبل از فعال‌سازی در دامنهٔ اصلی، روی محیط آزمایشی کار کنید.
• از اتوماسیون (CI/CD) برای تولید کلید، امضا و انتشار DS استفاده کنید.
• مانیترینگ و اعلام هشدار برای شکستن زنجیرهٔ اعتماد راه‌اندازی کنید.
• DNSSEC را همراه با CDN، DoH/DoT و راهکارهای ضد DDoS در یک استراتژی دفاع در عمق قرار دهید.

نتیجه‌گیری

DNSSEC ابزاری قدرتمند برای تضمین اصالت و یکپارچگی داده‌های DNS است، اما نیاز به پیاده‌سازی دقیق، هماهنگی بین DNS host و رجیسترار و مدیریت امن کلیدها دارد. در محیط‌های حساس مانند ترید، بانکداری و زیرساخت‌های حیاتی فعال‌سازی DNSSEC بخش مهمی از استراتژی امنیتی خواهد بود.

چگونگی پشتیبانی شرکت

شرکت ارائه‌دهنده خدمات دارای بیش از 85+ لوکیشن جهانی است و امکاناتی از قبیل ثبت دامنه، DNS hosting با پشتیبانی DNSSEC، inline signing و انتشار خودکار DS در رجیسترارهای پشتیبانی‌شده را فراهم می‌کند.

خدمات شامل زیرساخت Anycast، مدیریت کلیدها (قابل ارائه با HSM)، چک‌های اتوماتیک اعتبارسنجی و مانیتورینگ وضعیت DNSSEC می‌باشد.

سؤالات متداول